Φυσικά αποσμητικά χώρου
φωτογραφία από: https://attikanea.info
Στα νοικοκυριά της παλιάς εποχής, η εξάλειψη των δυσάρεστων οσμών δεν ήταν απλή υπόθεση, καθώς δεν υπήρχαν ηλεκτρικοί απορροφητήρες, αλλά ούτε και η ποικιλία προϊόντων καθαρισμού που υπάρχουν σήμερα. Αυτός είναι και ο λόγος που συνήθως τα “μαγεριά” του σπιτιού, βρίσκονταν σε εξωτερικό χώρο, μακριά από το κυρίως σπίτι.
Η τακτική αυτή όμως, δεν έδινε λύση σε όλες τις περιπτώσεις, και προκειμένου να διατηρούν την ατμόσφαιρα του σπιτιού τους ευχάριστη και τα ρούχα τους αρωματισμένα, οι νοικοκυρές επιστράτευαν τη φαντασία, την εμπειρία τους αλλά και την πληθώρα υλικών που προσφέρει η φύση.
Με την πάροδο των αιώνων, με πειραματισμούς και αλχημείες, οι συνταγές βελτιώθηκαν, εμπλουτίστηκαν με νέα υλικά, και άλλες πέρασαν από στόμα σε στόμα αποτελώντας μυστικά οικογενειακών παραδόσεων, άλλες καταγράφηκαν και έφτασαν ως τις μέρες μας, μέσα από τα τετράδια συνταγών των προ-προγιαγιάδων μας, ενώ κάποιες χάθηκαν για πάντα.
Στις μέρες μας η λύση της απομακρυσμένης απ’ το σπίτι κουζίνας είναι μάλλον ανέφικτη, ενώ συχνά ακόμα και ο αερισμός του σπιτιού είναι αδύνατον να γίνει σωστά για λόγους ασφάλειας, ρυθμού ζωής, ατμοσφαιρικής ρύπανσης κ.ά. Συνεπώς η ανάγκη εξάλειψης των άσχημων οσμών, γίνεται επιτακτική, καθώς κάποιες μυρωδιές (π.χ. ψάρια, κουνουπίδι, κρεμμύδι, λάχανο, σκόρδο κ.ά.) είναι αδύνατον να περάσουν απαρατήρητες, ακόμα κι αν το σπίτι διαθέτει τον καλύτερο απορροφητήρα που κυκλοφορεί στην αγορά.
Τα παραπάνω οδήγησαν στη δημιουργία ολόκληρης βιομηχανίας παρασκευής αρωματικών ουσιών και αποσμητικών, μεγάλης αποτελεσματικότητας και διάρκειας, αλλά και συνακόλουθων προσμίξεων χημικών ουσιών, συχνά επιβλαβών για την υγεία, είτε μακροπρόθεσμα, είτε και άμεσα με τη δημιουργία ερεθισμών και την επιδείνωση αλλεργιών.
Τέλεια λύση, στο πρόβλημα, μάς δίνει η επιστροφή στις συνταγές των προγιαγιάδων μας, εκ των οποίων επιλέξαμε τις πιο απλές, οικονομικές και αποτελεσματικές. Αν προτιμάτε, μπορείτε να αντικαταστήσετε κάποια από τα υλικά που προτείνουμε παρακάτω, με τα αντίστοιχα αιθέρια έλαια που είτε φτιάχνετε μόνοι/ες σας, είτε προμηθεύεστε απ’ το εμπόριο.
Άμεσες λύσεις για τις μυρωδιές της κουζίνας
φωτογραφία από: https://www.novagreen.gr
1η συνταγή
Υλικά:
Φλούδες εσπεριδοειδών (πορτοκάλι, λεμόνι, μανταρίνι, κίτρο, νεράνζι κ.λπ.)
2 κούπες νερό
1 μήλο
3 γαρίφαλα (μοσχοκάρφια)
Εκτέλεση:
Κόβουμε τις φλούδες σε πολλά κομμάτια και τις βάζουμε σε μία κατσαρόλα με νερό. Αφού βράσουν, προσθέτουμε το μήλο και τα γαρίφαλα, και αφήνουμε για 15-20 λεπτά ακόμα σε σιγανή φωτιά, με μισάνοιχτο καπάκι, συμπληρώνοντας τακτικά το νερό που εξατμίζεται, έτσι ώστε ο ατμός να διαχυθεί στον χώρο της κουζίνας και να απομακρύνει άμεσα τις άσχημες μυρωδιές.
Αφού κλείσουμε τη φωτιά, ξεσκεπάζουμε εντελώς την κατσαρόλα μας, και αφήνουμε ώσπου να κρυώσει εντελώς. Αποθηκεύουμε σε ένα βάζο (κατά προτίμηση στο ψυγείο) και όποτε θέλουμε να το ξαναχρησιμοποιήσουμε, το αφήνουμε πρώτα να έρθει σε θερμοκρασία δωματίου, κι έπειτα το ζεσταίνουμε μέσα κατσαρόλα με νερό που σιγοβράζει (μπεν μαρί), ή απλά το τοποθετούμε πάνω σε ένα θερμαντικό σώμα.
φωτογραφία από: https://www.ediva.gr/
Προσοχή όμως στις απότομες αλλαγές θερμοκρασίας, γιατί μπορεί να σπάσει. Τα μείγματα αυτά, αν αντικαθιστούμε το νερό που χάνεται, συνήθως διαρκούν για 2-3 χρήσεις.
2η συνταγή
Υλικά:
2 ολόκληρα πορτοκάλια κομμένα σε φέτες
4 ξυλάκια κανέλας
1 κουτ. σούπας σκόνη γαρίφαλο
1 μήλο κομμένο σε φέτες
μέντα ή δυόσμο
Εκτέλεση:
Βράζουμε αρκετή ποσότητα μέντας ή δυόσμου, μαζί με τα υπόλοιπα υλικά και συνεχίζουμε τη διαδικασία όπως παραπάνω.
φωτογραφία από: https://www.proionta-tis-fisis.com
3η συνταγή
Υλικά:
3-4 κλαδάκια κέδρου ή αρκετές πευκοβελόνες
3-4 φύλλα δάφνης
μισή κουτ. γλυκού τριμμένο μοσχοκάρυδο
Εκτέλεση: Βράζουμε τα υλικά όπως παραπάνω και αφού κρυώσουν, τα αδειάζουμε σε ένα βαζάκι που τοποθετούμε στον χώρο που θέλουμε να αρωματίσουμε.
4η συνταγή (απομακρύνει παράλληλα και τα έντομα)
Υλικά:
1 κλωνάρι δενδρολίβανο
1 κλωνάρι θυμάρι
λίγη λεβάντα
3 κούπες νερό
Εκτέλεση:
Ψιλοκόβουμε τα κλωνάρια των φυτών, και τα βράζουμε σε χαμηλή φωτιά για 15 λεπτά. Ξεσκεπάζουμε την κατσαρόλα για άμεση απομάκρυνση των δυσάρεστων οσμών. Αφού κρυώσει το μείγμα, το φυλάμε σε ένα μπουκάλι ψεκασμού για χρήση όποτε παρίσταται ανάγκη.
φωτογραφία από: https://www.teta.gr/
5η συνταγή (απομακρύνει παράλληλα και τα κουνούπια)
Το μόνο που θα χρειαστούμε είναι μερικοί κόκκοι καφέ (εναλλακτικά αλεσμένο καφέ), που θα καβουρδίσουμε σε χαμηλή φωτιά για μερικά λεπτά (κατά προτίμηση σε τηγάνι). Στη συνέχεια τους βάζουμε σε ένα ξεσκέπαστο βαζάκι σε μια γωνιά για να παρατείνουμε την μυρωδιά του καφέ στον χώρο μας.
φωτογραφία από: https://www.interiordecor.gr
6η συνταγή (χρησιμοποιείται και ως καθαριστικό επιφανειών)
Υλικά:
ένα ποτήρι λευκό ξύδι
ένα ποτήρι νερό
6 γαρίφαλα (μοσχοκάρφια)
Εκτέλεση
Βράζουμε το ξύδι με το νερό και προσθέτουμε τα γαρίφαλα, αφήνοντας μισάνοιχτο το καπάκι της κατσαρόλας για να διασκορπιστεί ο ατμός και να εξουδετερωθούν άμεσα οι άσχημες μυρωδιές του χώρου. Βράζουμε για 10-15 λεπτά, βέβαια συμπληρώνοντας το νερό που εξατμίζεται. Το σβήνουμε, το ξεσκεπάζουμε και αφού κρυώσει το βάζουμε σε ένα μπουκάλι ψεκασμού και το χρησιμοποιούμε ως καθαριστικό επιφανειών (πάγκοι, πλακάκια, ηλεκτρικές συσκευές, κ.ά).
Μακράς διάρκειας αποσμητικά, για όλους τους χώρους
φωτογραφία από: http://iscreta.gr
Απλή συνταγή
Υλικά:
1 ποτήρι νερό
1 κουτ. γλυκού μαγειρική σόδα
1 ολόκληρο λεμόνι
Εκτέλεση:
Τρίβουμε το εξωτερικό του λεμονιού στον τρίφτη, και βράζουμε το ξύσμα με το νερό σε ένα κατσαρολάκι για 15 λεπτά. Σβήνουμε, αφήνουμε να γίνει χλιαρό, στύβουμε το λεμόνι και προσθέτουμε τον χυμό, και τη σόδα, και ανακατεύουμε καλά. Βάζουμε σε ένα μπουκάλι ψεκασμού και χρησιμοποιούμε όπου χρειάζεται.
Πιο απαιτητικές συνταγές για μακρά διάρκεια
φωτογραφία από: https://www.gastronomos.gr
1η συνταγή
Υλικά:
ένα φλιτζανάκι καθαρό οινόπνευμα
2 κουτ. σούπας σκόνη γαρίφαλο
2 κουτ. σούπας σκόνη κανέλα
10 κομματάκια μαστίχα Χίου (χοντροκοπανισμένα)
ξύσμα ενός πορτοκαλιού και ενός λεμονιού
5 βανίλιες σκόνη
ένα κουταλάκι γλυκάνισο
ένα ποτήρι νερό
Εκτέλεση:
Βάζουμε το νερό με τα ξύσματα σε μια σκεπασμένη κατσαρόλα να βράσουν σε χαμηλή φωτιά για μία ώρα. Σε ένα βαζάκι, βάζουμε το οινόπνευμα με τα υπόλοιπα υλικά, το σφραγίζουμε και το βάζουμε σε μπεν μαρί σε χαμηλή φωτιά για μία ώρα επίσης. Έπειτα κατεβάζουμε και τα δύο σκεύη από τη φωτιά, τα αφήνουμε να κρυώσουν και τα στραγγίζουμε (σε ύφασμα, ή χαρτί κουζίνας, ή φίλτρα καφέ). Βάζουμε το αποσμητικό μας σε ένα μπουκάλι ψεκασμού, και το αφήνουμε για τουλάχιστον 24 ώρες πριν το χρησιμοποιήσουμε.
φωτογραφία από: https://meygeia.gr
2η συνταγή
Υλικά:
Φλούδες από 3-4 πορτοκάλια, ή λεμόνια (ή άλλο εσπεριδοειδές)
3-4 κουτ. γλυκού αποξηραμένα αρωματικά βότανα (π.χ. μέντα, λεβάντα, δεντρολίβανο, δυόσμος κ.ά.)
ένα φλιτζάνι πολύ δυνατό αφέψημα ανάλογων αρωματικών βοτάνων
4 φλιτζάνια βότκα
Εκτέλεση:
Σε ένα γυάλινο βάζο με καπάκι ρίχνουμε τις φλούδες από τα εσπεριδοειδή, τα αποξηραμένα βότανα (τριμμένα), και τη βότκα, το κλείνουμε και το αφήνουμε για 4-5 ώρες. Μετά προσθέτουμε το αφέψημα βοτάνων, ανακατεύουμε καλά και αδειάζουμε σε ένα μπουκάλι ψεκασμού ώστε να το χρησιμοποιήσουμε σε όποιον χώρο επιθυμούμε.
φωτογραφία από: https://www.proionta-tis-fisis.com
3η συνταγή
Υλικά
μισό κουτ. γλυκού καθαρό οινόπνευμα
ένα φλιτζάνι τσαγιού πολύ δυνατό αφέψημα λεβάντας
μισό κουτ. γλυκού γλυκερίνη
2 κουτ. σούπας σταχτόνερο
2 κουτ. γλυκού καστορέλαιο
Εκτέλεση
Βάζουμε όλα τα υλικά σε ένα μπουκάλι ψεκασμού, ανακατεύουμε πολύ καλά και αφήνουμε για 24 ώρες. Το αποσμητικό μας είναι έτοιμο για χρήση.
Συνταγή κατάλληλη για μικρούς κλειστούς χώρους
φωτογραφία από: https://www.whereismyavocado.com
Υλικά:
2 κουτ.σούπας μαγειρική σόδα
3 κουτ.σούπας αλάτι
1 ολόκληρο λεμόνι
μισό κουτ.γλυκού απορρυπαντικό πιάτων (ή μια κουτ. σούπας λιωμένο σαπούνι)
Εκτέλεση:
Ανακατεύουμε τη σόδα με το αλάτι και προσθέτουμε το απορρυπαντικό, το ξύσμα από το λεμόνι, και τον χυμό του. Ανακατεύουμε καλά όλα τα υλικά. Με ένα κουταλάκι παίρνουμε μικρές ποσότητες από το μείγμα και τις βάζουμε δίπλα-δίπλα, σε μία λεία επιφάνεια (κατά προτίμηση σε μια λαδόκολλα). Αφήνουμε τα αποσμητικά μας να σταθεροποιηθούν για τουλάχιστον 12 ώρες, τα βάζουμε σε ένα βαζάκι και τα χρησιμοποιούμε στις ντουλάπες, στα συρτάρια (όχι απευθείας πάνω στα ρούχα), στο τασάκι του αυτοκινήτου, ή ακόμα και στη σακούλα των σκουπιδιών για να απορροφούν τις δυσάρεστες μυρωδιές.
Απλούστερες λύσεις για μικρούς κλειστούς χώρους
Κόκκοι καφέ: Βάζουμε μερικούς κόκκους καφέ σε ένα υφασμάτινο σακουλάκι που τοποθετούμε στους κλειστούς χώρους της επιλογής μας (συρτάρια, ντουλάπια κ.λπ.). Ο καφές θα απορροφήσει όλες τις άλλες μυρωδιές και θα αφήσει το δικό του άρωμα που θα διαρκέσει περίπου ένα μήνα. Μετά απλώς αντικαθιστούμε με νέους κόκκους.
Λεβάντα: Αντί για καφέ, μπορούμε στα υφασμάτινα σακουλάκια να βάλουμε μικρά κλαδάκια λεβάντας. Η μυρωδιά της λεβάντας επιπλέον προστατεύει τα ρούχα από τον σκόρο.
Σαπούνι: Θαυματουργά για τα συρτάρια μας, είναι και τα αρωματικά σαπούνια, τα οποία μπορούμε απλώς να σκορπίσουμε ανάμεσα στα ρούχα (κατά προτίμηση τυλιγμένα σε χαρτοπετσέτα).
Εμποτισμένο νήμα: Φτιάχνουμε μπαλίτσες, φούντες (ή όποιο άλλο σχήμα θέλουμε) από μάλλινο νήμα και δένουμε με μία χοντρή κλωστή ή κορδελίτσα, για να το κρεμάσουμε. Βουτάμε τις μπαλίτσες σε ένα από τα αποσμητικά που αναφέρονται παραπάνω (τα μακράς διαρκείας), αφήνουμε να στραγγίξουν και τα κρεμάμε στις ντουλάπες, στο αυτοκίνητο ή όπου αλλού θέλουμε.
φωτογραφία από: daddy-cool.gr
Αρωματικό χειροποίητο στολίδι
Υλικά:
Πουρές ενός μεγάλου μήλου
μία κουταλιά σούπας κανέλα
μισό κουτ. γλυκού γαρύφαλο σε σκόνη.
Εκτέλεση:
Ανακατεύουμε καλά τα υλικά μεταξύ τους και τα πλάθουμε στο σχήμα που επιθυμούμε (όπως όταν κάνουμε μπισκότα), αφήνοντας μία τρυπούλα στην άκρη (για να περάσουμε μετά κορδέλα). Στη συνέχεια, το τοποθετούμε σε ένα πιατάκι στον χώρο που θέλουμε να αρωματίσουμε άμεσα, και το αφήνουμε για μερικές μέρες ώσπου να ξεραθεί εντελώς. Μετά περνάμε μία κορδελίτσα στην τρύπα που αφήσαμε και το κρεμάμε σε σημείο της επιλογής μας. Ιδανικό και ως αρωματικό χειροποίητο στολίδι για το χριστουγεννιάτικο δέντρο μας.
Αρωματικό κερί
1η συνταγή:
Υλικά:
φωτογραφία από: https://tekprenses.com/
οποιοδήποτε διακοσμητικό κερί μεγάλης επιφάνειας
αρκετά ξυλάκια κανέλας
έναν αναπτήρα τζακιού ή ένα απλό λεπτό κεράκι (ή σχοινάκι, κορδέλα, σύρμα κ.ά.)
Εκτέλεση:
1ος τρόπος: Με τον αναπτήρα τζακιού ή το λεπτό κερί, ζεσταίνουμε μία μικρή επιφάνεια του κεριού που θέλουμε να διακοσμήσουμε και πιέζουμε δυνατά και σταθερά, ένα από τα ξυλάκια της κανέλας για λίγη ώρα, ώσπου να κολλήσει καλά πάνω του. Συνεχίζουμε με τον ίδιο τρόπο ακριβώς δίπλα στο πρώτο ξυλάκι, ώσπου να καλύψουμε γύρω-γύρω, ολόκληρη την επιφάνεια του κεριού μας. Εναλλακτικά μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε κόκκους καφέ αντί για κανέλα.
2ος τρόπος: Εάν το κερί μας δεν έχει γωνίες, μπορούμε να στερεώσουμε τα ξυλάκια γύρω του εξωτερικά, με ένα σχοινάκι, κορδελίτσα, σύρμα κ.λπ., η να χρησιμοποιήσουμε και τις δύο μεθόδους παράλληλα για μεγαλύτερη σταθερότητα.
Κάθε φορά που θα ανάβουμε το κερί, ο χώρος μας θα πλημμυρίζει από το άρωμα της κανέλας (ή του καφέ).
2η συνταγή:
Υλικά:
ένα πορτοκάλι
ένα φλιτζανάκι λάδι και φιτιλάκι (ή ένα κεράκι ρεσώ)
μερικά μοσχοκάρφια
Εκτέλεση:
φωτογραφία από: https://www.mommyjammi.gr
Κόβουμε το πάνω μέρος από το πορτοκάλι και το στύβουμε. Εξωτερικά καρφώνουμε τα μοσχοκάρφια (κατά προτίμηση ψηλά), δημιουργώντας σχέδια της αρεσκείας μας. Εφόσον δεν υπάρχουν διαμπερείς τρύπες απ’ τα μοσχοκάρφια στο κάτω μέρος, βάζουμε το λάδι και το αφήνουμε για καμιά ώρα. Μετά βάζουμε ένα φιτιλάκι και το ανάβουμε (όπως το καντηλάκι).
Αν χρησιμοποιήσουμε κατά τον ίδιο τρόπο ένα κεράκι ρεσώ (με τη βάση του ή χωρίς), δεν χρειάζεται να περιμένουμε καθόλου, και φυσικά δεν μας δεσμεύουν τα σημεία που ενδεχομένως έχουμε τρυπήσει πολύ.
Μπορούμε επίσης, να χρησιμοποιήσουμε και το άλλο μισό πορτοκάλι, κατά τον ίδιο τρόπο, ως καπάκι (αφήνοντας βέβαια άνοιγμα στο πάνω μέρος του).
