Σκοπελίτικη τυρόπιτα, ο “τηγανητός σαλίγκαρος”

Παρότι θεωρείται σκοπελίτικη σπεσιαλιτέ, η διαφορετική αυτή τυρόπιτα οφείλει στην ύπαρξή της στα γειτονικά της νησιά. Συγκεκριμένα, στους βοσκούς της Αλοννήσου, που έπρεπε συχνά να μεταβαίνουν στα γύρω νησάκια (Περιστέρα, Κυρά Παναγιά, Γιούρα κλπ), για να φροντίσουν τα ζωντανά τους που ζούσαν εκεί.

Η “κρουαζιέρα” αυτή, εκείνα τα χρόνια, γινόταν με βάρκες με κουπιά, οι δουλειές που έπρεπε να γίνουν ήταν πολλές, οπότε αργούσαν να επιστρέψουν. Έπαιρναν λοιπόν μαζί τους υλικά που μπορούσαν να διατηρηθούν αρκετές μέρες, καθώς το έτοιμο φαγητό θα χαλούσε γρήγορα. Οι πιο δημοφιλείς προμήθειες ήταν το αλεύρι, το λάδι, η ξερή μυζήθρα, μπόλικο νερό κι ένα τηγάνι.

Κάνοντας διάφορους συνδυασμούς και πειράματα με τα υλικά και τα μέσα που είχαν, γεννήθηκε η συνταγή της τηγανητής τυρόπιτας, που επιστρέφοντας στα νοικοκυριά της Αλοννησου, όπως ήταν φυσικό, βελτιώθηκε.

Στη Σκόπελο η συνταγή ταξίδεψε με τις γυναίκες της Αλοννήσου, που πήγαιναν είτε για αγροτικές εργασίες, είτε για μόνιμη εγκατάσταση, αφού οι γάμοι ανάμεσα στους κατοίκους των δύο νησιών, ήταν (και είναι), συνηθισμένο γεγονός. Μαζί με την “προίκα” τους, μετέφεραν λοιπόν στην Σκόπελο, και την τυρόπιτα των βοσκών.

Οι νοικοκυρές των δύο νησιών, φυσικά δεν αρκέστηκαν στην αυτοσχέδια συνταγή, αλλά προσθέτοντας την μαγειρική τους εμπειρία, και την προσωπική τους πινελιά, έφεραν ως στις μέρες μας την γευστικότατη τυρόπιτα-σαλίγκαρο, που αποτελεί το σήμα κατατεθέν της σκοπελίτικης γαστρονομίας.

Συνταγή:

Υλικά

Για τη ζύμη:

• μισό κιλό αλεύρι (για όλες τις χρήσεις)

• μισό φλιτζάνι ελαιόλαδο

• μία κουταλιά της σούπας ξύδι λευκό

• ένα κουταλάκι του γλυκού αλάτι

• χλιαρό νερό (όσο σηκώσει)

(Οι πιο βελτιωμένες εκδοχές, περιέχουν επιπλέον και 2 αυγά στη ζύμη)

Για τη γέμιση:

• 400 γραμμ. τριμμένο κατσικίσιο τυρί

• λίγο φρεσκοτριμμένο πιπέρι

• προαιρετικά ένα αυγό

(Εάν προτιμάμε, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε και άλλα είδη τυριού (φέτα ή/και γραβιέρα)

Θα χρειαστούμε επίσης:

• Μπόλικο ελαιόλαδο για το τηγάνισμα (ή καλαμποκέλαιο)

• επιπλέον αλεύρι για το άνοιγμα του φύλλου

• Μέλι για το σερβίρισμα (κατά προτίμηση θυμαρίσιο)

(μπορούμε αν θέλουμε, να πασπαλίσουμε επιπλέον, με σουσάμι και λίγο δυόσμο).

Εκτέλεση

Σε ένα μεγάλο δοχείο ζυμώνουμε τα υλικά για το φύλλο ώσπου να γίνουν μια απαλή ζύμη. Σκεπάζουμε με μία πετσέτα και την αφήνουμε να σταθεί για ένα μισάωρο.

Χωρίζουμε τη ζύμη σε τέσσερα κομμάτια και αλευρώνουμε μια μεγάλη επιφάνεια για να ανοίξουμε το φύλλο. Με έναν πλάστη ανοίγουμε το κάθε κομμάτι σε πολύ λεπτό φύλλο.

Αν μας διευκολύνει, κόβουμε το φύλλο που ανοίξαμε σε λωρίδες (περίπου των 10 εκατοστών), και πασπαλίζουμε την επιφάνεια της κάθε λωρίδας πρώτα με λάδι, κι έπειτα με το τριμμένο τυρί μας. Μπορούμε να το αφήσουμε όμως και στο σχήμα που είναι χωρίς να το κόψουμε, πάντως σε κάθε περίπτωση, τυλίγουμε σε ρολό, που στη συνέχεια στρίβουμε, να γίνει ο σαλίγκαρος.

(σ’ αυτό το σημείο μπορούμε αν θέλουμε να βάλουμε τις πίτες μας στην κατάψυξη, και να τις διατηρήσουμε για αρκετό καιρό έτοιμες για τηγάνισμα).

Σε ένα τηγάνι, βάζουμε αρκετό λάδι, και αφού κάψει καλά, τηγανίζουμε τις πίτες μας ώσπου να ροδίσουν κι οι δυο τους πλευρές (προσέχουμε να μην σπάσουν όταν τις γυρίσουμε).

Τις αφήνουμε για λίγο σε ένα απορροφητικό χαρτί, για να φύγει το περίσσιο λάδι, και όπως είναι καυτές, ρίχνουμε στην επιφάνειά τους μέλι (ή/και σουσάμι και δυόσμο) και σερβίρουμε.

Κείμενο: Κατερίνα Καραμάνου

Πηγές:

• https://skopelos.com

• https://www.gtp.gr/

• https://www.xrysessyntages.gr

• https://xorisglouteni.schaer.com

• https://syntagestisgogos.gr/