Οι 300 του Ηρακλή Β’, και η αναβίωση της μάχης των Θερμοπυλών, το 1795 στη Γεωργία.

Ο ελληνικός παλμός εμπνέει και καθοδηγεί τους άξιους, ανά πάσα εποχή και περιοχή του πλανήτη μας. Στη Γεωργία, ο απόηχος της μάχης των Θερμοπυλών, αποτελούσε ακλόνητη ανάμνηση για χιλιετίες.

Έτσι, ήλθε κάποτε η στιγμή να εκπληρωθεί το ίδιο ιδανικό: αγώνας, σε ίδια μάχη, με ισάριθμους νεκρούς, εναντίον των ίδιων εχθρών, με την ίδια έκβαση: θυσία και ήττα, ωστόσο αξιοπρέπεια και θεμελίωση της σωτηρίας της χώρας και εν μέρει της Ευρώπης.

Ηγέτης των Περσών ήταν ο ευνούχος Αγά Μοχαμάντ Χαν, ενώ ηγέτης των Γεωργιανών ο ανδρείος και φιλέλληνας βασιλέας Ηρακλής Β΄ (Erekle Meore).

Ο Αγά Μοχαμάντ Χαν απηύθυνε τελεσίγραφο στους Γεωργιανούς, με το οποίο απαιτούσε να του παραδώσουν τη χώρα τους (γην και ύδωρ).

Και ο Ηρακλής Β΄ τού διαμήνυσε «Έλα να την πάρεις μόνος σου εάν μπορείς!» («Μολών λαβέ!» του Λεωνίδα προς τον Ξέρξη).

Το 1795, στα τέλη του καλοκαιριού, 35.000 βαριά οπλισμένοι Πέρσες κάνουν επιδρομή στη Γεωργία, ερειπώνοντας τα πάντα στο πέρασμά τους

(ίδια εποχή του 480 πΧ, οι ίδιοι εισβάλλουν στον ελληνικό χώρο, πράττοντας τα ίδια) και φτάνουν στην πρωτεύουσα Τιφλίδα.

Επάλξεις οχυρού Ναρικάλα της Τιφλίδας, στο οποίο διεξήχθη η αρχική φάση της μάχης.

Οι Γεωργιανοί που αριθμούσαν μόλις 5.000 έως 7.000 άνδρες, χωρίς σοβαρό οπλισμό, αρχικώς απώθησαν τους εισβολείς, πολεμώντας σκληρά.

Η πρώτη φάση της συμπλοκής εκτυλίχθηκε στις επάλξεις του αρχαίου οχυρού Ναρικάλα, όπου δόθηκε μάχη σώμα με σώμα και πολύ αίμα. Οι Πέρσες επέδειξαν φρενήρη επιθετικότητα, αναγκάζοντας τους Γεωργιανούς να καταφύγουν συντεταγμένοι στα περίχωρα.

Την Τιφλίδα, οι μαινόμενοι Πέρσες την κατέλαβαν, την κατέστρεψαν ολοσχερώς κι έσφαξαν τους κατοίκους (οι Πέρσες κατέλαβαν και κατέστρεψαν την άδεια Αθήνα κι έσφαξαν όσους Έλληνες βρήκαν εντός Ακροπόλεως).

Με αποδεκατισμένο τον στρατό του, ο βασιλέας Ηρακλής Β΄ έλαβε την ιστορική απόφαση να μείνει και να υπερασπίσει τα δίκαια του έθνους του.

Αμέσως, αποδέσμευσε όλους τους άλλους στρατιώτες (ο Λεωνίδας αποδέσμευσε από τη μάχη τους άλλους οπλίτες) και κράτησε μόνον ένα μικρό σώμα επίλεκτων απαρτιζόμενο από μόλις 300 μαχητές (300 Λακεδαιμόνιοι υπό τον Λεωνίδα).

Σπαρτιατική ταφή Ηρακλέους Β΄, με την ασπίδα και το σπαθί του.

Έτσι σχεδίαζε ο εμπνευσμένος στρατηγός να κάνει ύστατο υπέρ πάντων αγώνα. Και έπρεπε αυτοί οι 300 να αντιταχθούν σε δεκάδες χιλιάδες, βαριά οπλισμένων εχθρών (αριθμητικές αναλογίες Ελλήνων – Περσών).

Γνωρίζοντας τη συντριπτική αριθμητική υπεροχή των Περσών, οι 300 Γεωργιανοί, αποφάσισαν να θυσιάσουν τη ζωή τους για την πατρίδα.

Ο ίδιος ο Ηρακλής Β΄ τούς εξήγησε τη σοβαρότητα της μάχης, μιλώντας απ’ ευθείας στην ψυχή τους: «Είμαστε Γεωργιανοί, θα πεθάνουμε σαν Έλληνες! Τα υπόλοιπα θα τα γράψει η Ιστορία.». Αμέσως μετά, όλοι μαζί έδωσαν ιερό όρκο:

«Ή θα νικήσουμε τον εισβολέα ή θα πεθάνουμε. Τα όπλα μας δεν τα ντροπιάζουμε!» («Ου καταισχυνώ όπλα τα ιερά!» των Αθηναίων)

Έτσι κι έγινε. Και οι 300 Γεωργιανοί έμειναν στη γη την οποία λάτρεψαν, αλλά και στην Ιστορία, πέφτοντας ένδοξα μέχρις ενός στο πεδίο της μάχης.

Σαφέστερα, κάνοντας τακτική υποχώρηση, μετακινήθηκαν και φύλαξαν στη θέση «Κρτσανίσι» της Τιφλίδας, σε ένα κλειστό κυκλικό μέρος προσφερόμενο για μάχη μέχρις εσχάτων (Θερμοπύλες, κλειστό στενό πέρασμα).

Η γη όπου αναπαύεται ο Ηρακλής Β΄

Το μείζον περιβάλλον διαθέτει θερμές πηγές. «Τιφλίδα» άλλωστε («Τbilissi»), σημαίνει «Θερμοπύλες» (= τόπος θερμών πηγών) στη γεωργιανή γλώσσα, ενώ κυρίαρχος της τοπικής γεωμορφολογίας είναι ο ποταμός Μτκβάρι (το τοπίο των Θερμοπυλών διαμορφώνει ο ποταμός Σπερχειός).

Η τελική φάση της «μάχης του Κρτσανίσι» στις γεωργιανές Θερμοπύλες, διήρκεσε μιαν ολόκληρη ημέρα, όπως και η δίδυμή της των ελληνικών Θερμοπυλών.

Και οι 300 του Ηρακλέους Β΄ έπεσαν ηρωικώς μέχρις ενός, ακριβώς σαν τους 300 Λακεδαιμονίους. Προηγουμένως όμως, θέρισαν τους εχθρούς, αφήνοντας πολλές χιλιάδες απ’ αυτούς νεκρούς.

Ήταν η 11η Σεπτεμβρίου του 1795. Ο Ηρακλής Β΄, σαν πραγματικός Λεωνίδας, τέθηκε από την αρχή επί κεφαλής των ανδρών του, ρίχτηκε στη μάχη για να πεθάνει και πολέμησε γενναία σκορπίζοντας τον τρόμο στους αντιπάλους (ο Λεωνίδας επέπεσε των αντιπάλων, πολεμώντας γενναία και σκορπίζοντας τον τρόμο σ’ εκείνους).

Ο Γεωργιανός βασιλιάς τραυματίστηκε, αλλά οι 300 δεν άφηναν τον ηγέτη τους λεία στους Πέρσες, έδωσαν αιματηρή μάχη και τον απέσπασαν από τα ξένα χέρια, σχημάτισαν κλοιό γύρω του και τον έσωσαν

(οι 300 Λακεδαιμόνιοι σχημάτισαν κλοιό γύρω από το σώμα του θανάσιμα τραυματισμένου Λεωνίδα και το απέσπασαν από τα χέρια των Περσών).

Εν συνεχεία φυγάδευσαν τον Ηρακλή Β΄ βαριά τραυματισμένο. Στην ολιγοήμερη πολεμική αναμέτρηση, οι τελικώς ηττηθέντες Γεωργιανοί κατάφεραν να σκοτώσουν 15.000 από τους 35.000 Πέρσες.

Ολοζώντανες οι Θερμοπύλες, 23 αιώνες μετά. Σαν να μην πέρασε μια μέρα!

Πιθανολογείται δε ότι ο Μπετόβεν συνέθεσε την «3η συμφωνία» του («Ηρωική») ή, κατ’ άλλους, την «9η» προς τιμήν του Ηρακλέους Β΄ και της Μάχης του Κρτσανίσι.

Το εξωτερικό του ιστορικού χώρου ταφής του Ηρακλέους Β΄, σε κτήριο με ελληνοπρεπείς κίονες στη Μτσχέτα.

Ο Αγά Μοχαμάντ Χαν προήλασε σε μέγα μέρος της Γεωργίας και το παρέδωσε στην αταξία, το αίμα και το σκοτάδι. Ήταν όμως πύρρειος η νίκη του.

Βλέποντας τον πόλεμο φθοράς από καταδρομικές ενέργειες ολιγάριθμων Γεωργιανών υπό τον Ηρακλή Β΄, συν το ότι ο επερχόμενος χειμώνας θα τον εμπόδιζε, προτίμησε να επιστρέψει στην Περσία.

Ο Ηρακλής Β΄ πέθανε λίγα χρόνια αργότερα. Πριν πεθάνει, έδειξε πάλι τον φιλελληνισμό του, καθώς το 1795-96, για να στηρίξει τους Έλληνες από την Αργυρούπολη του τουρκοκρατούμενου Πόντου, οργάνωσε εντός Γεωργίας ελληνοδιοίκητη πόλη, την Τσάλκα, όπου τους εγκατέστησε και τους αποκατέστησε κοινωνικά κι επαγγελματικά.

Η ταύτιση των Γεωργιανών με τα ελληνικά ιδεώδη, επιβεβαιώνεται από τα προϊστορικά και ιστορικά χρόνια, ενώ επαναλήφθηκε το 1915–1922 όταν η Γεωργία, επιδεικνύοντας το ίδιο σταθερά φιλελληνικό πνεύμα, προστάτευε, περιέθαλπε και έσωζε Έλληνες από τα τουρκικά σπαθιά.

Άποψη ιστορικής πόλεως Μτσχέτα,

Ο Ηρακλής Β΄ βρίσκεται στο δάπεδο του ναού Σβέτι Τσχοβέλι (= Ζωοποιός Στύλος, όπως και η περιγραφή με τον στύλο του Ησιόδου), στην πόλη Μτσχέτα, ενταφιασμένος όπως το είχε ζητήσει ο ίδιος.

Σπαρτιατικά, επάνω στην ασπίδα και το ξίφος του: ἐπὶ τᾶς!

Πηγές:

Τα στοιχεία συλλέχθηκαν από μια ομάδα ελληνομαθών φοιτητών, και αποφοίτων γεωργιανών πανεπιστημίων, που απαρτίζεται από τους: Θέα Σεκριλάτζε, Θεώνη Τουτασβίλι, Θέα Σουκνίτζε, Σάλο Χβίτια, και Γκιόργκι Τζολμπόρντι, οι οποίοι συνέταξαν και το κείμενο.

Με την ευγενική μεσολάβηση του Ομίλου «Πειρήνη», που αποτελεί πηγή “πολιτισμικών αγαθών σε γη κορινθία και πάσα Πελοπόννησο”, τα στοιχεία αυτά παραχωρήθηκαν στην ιστοσελίδα μας, προς δημοσίευση.

Φωτό εξωφύλλου από spartavoice.gr (κατόπιν τροποποίησης)